कॅथरीन स्विट्झर

कॅथरीन स्विट्झर: 

मॅरेथॉन पूर्ण करणारी पहिली महिला 

१९६७ साल, क्रीडा इतिहासातील एक महत्त्वाचं वर्ष. याच वर्षी कॅथरीन स्विट्झर या २० वर्षीय विद्यार्थिनीने बोस्टन मॅरेथॉनमध्ये धावण्याचा पराक्रम केला आणि इतिहास घडवला.  ती पहिली महिला ठरली, जिने ही प्रतिष्ठित मॅरेथॉन अधिकृतपणे पूर्ण केली.  मात्र, तिचा हा प्रवास सोपा नव्हता.

त्या काळी महिलांच्या शारीरिक क्षमतेबद्दल अनेक गैरसमज होते.  स्त्रिया मॅरेथॉनसारख्या लांब पल्ल्याच्या शर्यतीत धावू शकत नाहीत, असा समज समाजात रूढ होता. त्यामुळे कॅथरीनला शर्यतीत भाग घेण्यापासून रोखण्यासाठी आयोजकांनी खूप प्रयत्न केले.  जॉक सेंपल नावाच्या एका अधिकाऱ्याने  तर तिला शर्यतीतून बाहेर काढण्याचा प्रयत्न करत तिचा क्रमांक हिसकावण्याचा प्रयत्न केला.  या घटनेचे फोटो जगभर व्हायरल झाले आणि ते महिलांच्या हक्कांसाठीच्या संघर्षाचे प्रतीक बनले.

अनेक अडचणी आणि समाजाचा विरोध असूनही, कॅथरीनने हार मानली नाही.  तिच्यासोबत धावणाऱ्या इतर धावपटूंनी तिला पाठिंबा दिला.  त्यांच्या मदतीने तिने ४ तास २० मिनिटांत मॅरेथॉन पूर्ण केली.  तिने केवळ हे सिद्ध केले की महिलासुद्धा लांब अंतर धावू शकतात, तर भविष्यात महिला ॲथलीट्ससाठी मार्गही मोकळा केला.

कॅथरीन स्विट्झरचा हा पराक्रम केवळ तिचा वैयक्तिक विजय नव्हता. तो त्यावेळच्या लिंगभेदावर आणि चुकीच्या समजांवर एक जोरदार प्रहार होता. तिच्या धाडसाने आणि दृढनिश्चयाने असंख्य महिलांना धावण्याची प्रेरणा मिळाली.  त्यानंतर अनेक महिलांनी मॅरेथॉन शर्यतीत भाग घेतला.  कॅथरीन स्विट्झर महिला क्रीडा क्षेत्रातील एक मोठी समर्थक बनली आणि तिने महिलांसाठी समान संधी आणि मान्यता मिळवण्यासाठी संघर्ष केला.

कॅथरीन स्विट्झरची गोष्ट आपल्याला जिद्द आणि चिकाटीची शक्ती शिकवते.  अडथळे कितीही मोठे असले तरी, प्रयत्न सोडले नाहीत तर काहीही शक्य आहे, हे तिने दाखवून दिले.  तिचा वारसा आजही जगभरातील खेळाडूंना आणि कार्यकर्त्यांना प्रेरणा देत आहे.

( संकलित)